Roofs 2008-02-10 Praktijksituaties valgevaar nader uitgelicht (1)
In de vorige jaargang van Roofs zette Peter van Houtum van het dakdekkerbedrijf Gebr. Janssen te Beugen in een artikelenreeks de regelgeving m.b.t. veilig werken op hoogte uiteen. In drie artikelen zet hij nu uiteen wat hiervan de consequenties zijn in de praktijk. Acht veel voorkomende praktijksituaties worden uitgelicht en voorzien van een advies hoe hier de veiligheid het best te regelen is.
Peter van Houtum, Dak RI&E-adviseur Gebr. Janssen te Beugen
Bereiken van het dak binnendoor
In de situatie op de foto’s hiernaast kan het dak probleemloos en veilig van binnenuit worden betreden via de machinekamer. Er is hierbij geen risico op misstappen of verstappen. Wel problematisch is het bereiken van de machinekamer.
Via een aanhaakladder wordt de verdieping van de machinekamer bereikt. Het gebruik van de aanhaakladder is prima. Door het aanhaken van de ladder wordt wegglijden en onderuit schuiven van de ladder voorkomen. Tevens wordt netjes aangegeven dat de toegang verboden is voor onbevoegden. Het toegangsluik kan niet worden afgesloten middels een slot. Het luik openen moet geschieden met enige fysieke inspanning. Eenmaal geopend kan het luik niet vastgezet worden. Op de foto wordt zelfs een koffertje als hulpmiddel gebruikt. Een handsteun in de vorm van een paal is wel aanwezig om goed houvast te hebben tijdens het op de verdiepingsvloer stappen.
In geopende toestand is het gevaar aanwezig om in de opening van het luik te vallen. Denk hierbij aan brand; de brandblusser is gesitueerd pal naast de opening van het luik.
ADVIES
Geadviseerd wordt een katrolwerk te plaatsen aan het luik zodat deze gemakkelijk geopend en vastgezet kan worden. Het luik mag niet kunnen dichtvallen. Een slot op het luik zorgt er verder voor dat onbevoegden (denk ook aan spelende kinderen) naar de machinekamer kunnen gaan. Op de verdiepingsvloer dient vanaf de paal naar de muur bij de brandblusser langs de vloeropening een hekwerk geplaatst te worden met een minimale hoogte van 100 cm. Vooruitlopend op toekomstige Europese regelgeving dient deze hoogte 110 cm te zijn. Niet vergeten moet worden het jaarlijks inspecteren/controleren van de aanhaakladder op deugdelijkheid door een daartoe bevoegd persoon.
Ventilatoren op het dak
Op de foto’s ziet u een serie ventilatoren opgesteld vlak langs de dakrand. Voor inspectie en het nodige onderhoud kunnen deze niet veilig benaderd worden: er is valgevaar! De ventilatoren bevinden zich direct langs de dakrand; aan de achterzijde nog wel afgeschermd door een bescheiden borstwering (hoogte < 1,0 m1). De borstwering loopt daarbij niet verder door maar stopt ter hoogte van de eerste en laatste ventilator.
ADVIES
Het advies om een veilige situatie te creëren wordt gesplitst in een tweetal opties. De keuze is afhankelijk van de technische mogelijkheden en de gewenste eindsituatie op het dak na een risico inventarisatie en –evaluatie.
De eerste optie is het valgevaar opheffen middels het verplaatsen van de ventilatoren op het dak naar een zone op het dak op een afstand van minimaal 4,0 m1 van de dakrand. Het dak is groot genoeg om deze optie uit te voeren. De 4 meter afstand tot de dakrand dient gemarkeerd te worden als afbakening van de veilige zone.
De tweede optie is het verhogen van de borstwering middels een hek- c.q. leuningwerk tot 1,0 m1. Het hekwerk dient daarbij aan weerszijden 4,0 m1 door te lopen ofwel aan te sluiten op een veilige zone op het dak.
Daktoetreding middels een dakluik
Op bijgaande foto’s ziet u een dakluik met een opening van 70x50 cm. Het dakluik openen kan met enige fysieke inspanning en moet daarna op het dak geschoven worden. Het kan na openen niet vastgezet worden. Het betreden van het dak door de de opening van het dakluik is, fysiek en ergonomisch gezien, moeilijk, gezien de geringe grootte van de opening. Vooral als er nog spullen mee het dak op moeten is de doorgang echt te klein.
Vanaf de ladder moet het dak opgestapt worden. Hierbij is er risico op misstappen en verstappen. Tijdens het op het dak stappen vanaf een ladder moet de ladder tenminste 1 meter boven de gewenste sta- of overstaphoogte uitsteken tenzij andere voorzieningen, zoals een handsteun, veilig houvast maken. Deze steun ontbreekt.
ADVIES
Geadviseerd wordt het dakluik te vervangen voor een dakluik met een grotere opening (minimaal 80x60 cm). Dit dakluik moet gemakkelijk te openen en te sluiten zijn en mag in geopende toestand niet kunnen dichtvallen of dichtwaaien. Voor een veilige op- en afstap moet een handsteun aangebracht worden.