Roofs 2006-03-06 Rondvliegende dakpannen zijn te voorkomen
Op 17 december 2005 trof een windhoos het Limburgse Neerbeek, met ernstige gevolgen. Tenminste 28 daken raakten zwaar beschadigd, ook waaiden er schuttingen weg en raakten bomen ontworteld. Een vrouw raakte gewond door rondvliegende dakpannen. Een in aanbouw zijnde woning annex makelaarskantoor ontsprong de dans: alle pannen bleven op hun plaats. Een kwestie van je werk goed doen, vindt Marc van der Leeuw van het verantwoordelijke dakdekkerbedrijf Van der Leeuw Dakbedekkingen.
De schade aan de daken na de windhoos was in de vier getroffen straten enorm. Bewoners van de getroffen panden werden elders opgevangen en dakwerkers moesten de nacht doorwerken om de ergste schade zo snel mogelijk te verhelpen. Dat er zoveel schade heeft kunnen ontstaan, noemt Van der Leeuw “schandalig”: ‘Uit dit incident blijkt naar mijn mening dat de kwaliteit van werken beneden peil is. Als de verwerker kwalitatief hoogwaardige dakpannen keurig volgens de voorschriften bevestigd, zijn ze zelfs bestand tegen een extreme situatie als een windhoos.’
Duitse gründlichkeit
Van der Leeuw Dakbedekkingen is zowel actief vanuit Echt (Limburg), als uit Isenbruch, een plaatsje bij Susteren, net over de grens met Duitsland. In Duitsland, vertelt Van der Leeuw, ligt de kwaliteit van werken veel hoger dan in Nederland: ‘De spreekwoordelijke Duitse degelijkheid zorgt voor een betere kwaliteit van de daken. Men gebruikt daar bijvoorbeeld forsere panlatten (32/50), wat o.a. een betere ventilatie van de dakconstructie bewerkstelligt. Algemeen gesproken zijn de Duitse verwerkingsnormen strenger dan in Nederland. Wel zijn de regels voor het verankeren van dakpannen in Nederland strenger. Wij werken zoveel mogelijk met de Duitse gründlichkeit, wat betekent dat we wat meer aandacht aan het dak besteden dan gemiddeld. Dat merken wij aan onze concurrentiepositie in Nederland, waar een werk toch dikwijls voornamelijk op basis van prijs wordt gegund. Deze focus op de prijs is echter funest voor de kwaliteit van de daken, dat tonen de gevolgen van de windhoos in Neerbeek duidelijk aan.’
‘Ten tijde van de windhoos was het dak van dit project voor 2/3 opgeleverd.’ legt Van der Leeuw uit. ‘De enige schade als gevolg van de windhoos is ontstaan doordat rondvliegende pannen van andere daken tegen het dak aan waren gekomen. Hierdoor raakten vijf pannen beschadigd. De pannen op dit pand zijn wel allemaal op hun plaats blijven zitten.’
Op zeker spelen
Als makelaarskantoor fungeert het nieuwbouwproject als visitekaartje, daarom is gekozen voor een luxueuze uitvoering. Zo zijn de opgaande gevels in nauwe samenspraak met de dakdekker voorzien van 25-ponds lood. Met behulp van lijnolie is het materiaal gepatineerd, om lelijke strepen op het materiaal en de gevel te voorkomen. Het materiaal is vastgezet met koperen klangen. Van der Leeuw: ‘Belangrijk is dat het lood goed wordt uitgedreven met behulp van een loodklopper: lood moet je dood slaan.’
De dakuitbouw aan de achterkant van het dak is bedekt met blank zink met een dikte van 0,8 mm. Alle zinkwerk, ook het felswerk is op de werkplaats van de dakdekker gemaakt. Verder is het pand voorzien van opvallend vormgegeven zinken dakgoten (mastgoten hoogbouw M400 met een dikte van 0,8 mm, mastgoten laagbouw M333) van de Duitse zinkfabrikant Rheinzink, de toebehoren (kopschotten, trechteruitlopen) zijn geproduceerd door Grömo GmbH & Co uit Marktoberdorf (D).
Als dakbedekking is gekozen voor de dakpan Koramic VHV blauw gesmoord van Wienerberger. Dit is een keramische pan zonder kleurstoffen en met een variabele kopsluiting. Voor deze pan is gekozen vanwege het esthetische effect. Van der Leeuw vertelt over de zorgvuldige bevestiging van deze pannen: ‘Wij hebben op zeker gespeeld. Wij hebben een voorkeur voor tikhaken boven de klikhaken, omdat er op een klikhaak doorgaans minder spanning staat; wind krijgt hierdoor gemakkelijker vat op de pan. En wij zijn niet zuinig geweest met de toepassing van de panhaken. Als extra zekerheid hebben wij de bovenste pannen om de twee pannen ook met RVS schroeven in de kopsluiting bevestigd. In het kilbereik zijn alle pannen geschroefd. Dit is immers een meer kritische toepassing en het dak is zo sterk als de zwakste schakel. Als de wind maar op een enkele pan vat krijgt, heeft dat voor de rest van het dak gevolgen omdat alle pannen dan worden opgetild.’
Investering in kwaliteit
Een goed dak is een kwestie van de keuze voor goede materialen en deze op de juiste manier toepassen, betoogt Van der Leeuw. ‘Het uitgangspunt is immers altijd dat een dak na oplevering geen problemen oplevert. Als ik bij een project ben vertrokken, dan wil ik ook echt weg zijn en niet na een jaar terugkomen om problemen op te lossen die bij een goede verwerking voorkomen hadden kunnen worden. Dit klinkt nogal voor de hand liggend, maar mijn ervaring is dat dit veel te weinig gebeurd. De concurrentie wordt voornamelijk op prijs gedreven. Het gevolg hiervan is dat dakdekkers het werk zo snel mogelijk gedaan willen hebben; en dat dikwijls wordt gekozen voor toepassing van goedkopere, dus kwalitatief mindere, materialen dan in het bestek voorgeschreven staan. Deze bedrijven ‘gokken’ erop dat het dak het zo lang volhoudt als de garantie duurt. Dat is vragen om problemen. Ik ben van mening dat er, bijvoorbeeld door de certificerende instellingen, beter op een kwalitatieve uitvoering gecontroleerd zou moeten worden. En als de opdrachtgever zeker wil zijn van een probleemloos dak, moet hij bereid zijn daar meer geld voor te reserveren.’
De windhoos in Neerbeek heeft volgens Van der Leeuw aangetoond dat de Nederlandse daken ook bij extreme omstandigheden als een windhoos intact kunnen blijven. Daar hangt echter wel een prijskaartje aan. ‘De rondvliegende dakpannen waren naar mijn overtuiging te voorkomen geweest als men meer op de kwaliteit van de materialen en de uitvoering had gelet. Een hogere investering in dit opzicht betaalt zich altijd terug.’
Makelaarskantoor Corten-Steijns te Neerbeek
Opdrachtgever: Makelaardij Corten-Steijns te Neerbeek
Hoofdaannemer: Timbouw te Geleen
Leverancier bouwmaterialen:
Imabo-Bude te Beek
Leverancier zink en lood: Brouwers Zink te Maasmechelen
Dakdekker: Van der Leeuw Dakbedekkingen te Echt, Isenbruch (D)
Fabrikant zinkwerk: Rheinzink GmbH & Co KG te Datteln (D)
Fabrikant dakpannen: Wienerberger te Zaltbommel