Roofs 1999-11-06 Eerst komt vertrouwen en dan pas het prestatiecontract

Een uitgebalanceerd recept voor een waterdicht prestatiecontract bestaat eigenlijk niet, zegt de jurist en adjunct-directeur van Vebidak, Armand Doggen. Wel beschikt hij over een lange lijst van aandachtspunten die van dienst kunnen zijn bij het opstellen van een goed contract. Maar wanneer het contract niet gebaseerd is op wederzijds vertrouwen, heeft het allemaal weinig zin. "Want het is net als bij een huwelijk: zonder vertrouwen houden de afspraken geen stand."

Het oude spreekwoord 'wie pleit om een koe, die geeft er een toe' geeft ook in relatie met het prestatiecontract volgens Armand Doggen, jurist en adjunct-directeur van Vebidak, aardig aan dat het verstandig is om vooraf de zaken goed te regelen zodat later problemen worden voorkomen. En goed is het geregeld wanneer de gemaakte afspraken schriftelijk zijn vastgelegd in een contract. Niet iedereen is het met die opvatting eens, weet Doggen. Vaak wordt bij het verzoek om een afspraak schriftelijk te bevestigen gezegd; 'vertrouw je me niet?' Eigenlijk moet de boel worden omgedraaid, vindt Doggen. Het neerleggen van een afspraak, levert juist het bewijs van vertrouwen tussen de partijen. In dit verband trekt de adjunct-directeur van Vebidak graag de vergelijking met een huwelijk. Ook in het huwelijk verbinden de partners zich (in beginsel) langdurig met elkaar, maar de afspraken worden wel vastgelegd in de akte.
Met de bedrijfsmatige invulling van de commerciële afspraken binnen prestatiecontracten bemoeit Vebidak zich nadrukkelijk niet. Wel stelt de brancheorganisatie zich op het standpunt dat het haar taak is om medewerking te verlenen bij het opstellen van een concept-overeenkomst waarin de afspraken van de partijen tot uiting kunnen worden gebracht. Als basis voor een uitwerking van een conceptovereenkomst voor een prestatiecontract voor daken, is uitgegaan van reeds bestaande prestatiecontracten in de schildersbranche.

Resultaat gegarandeerd

Volgens Doggen is het van belang om het begrip prestatiecontract duidelijk te definiëren. "Het komt wel voor dat prestatiecontracten niets anders zijn dan lange termijn onderhouds-contracten. Het kenmerkende verschil tussen een lange termijn onderhoudscontract en een prestatiecontract is dat bij een prestatiecontract een bepaald resultaat wordt gegarandeerd. Bij een onderhoudscontract is dat niet het geval. Het dakdekkersbedrijf neemt dus een stuk risico van de beheerder over wanneer hij als opdrachtnemer een prestatiecontract accepteert. Bij een onderhoudscontract levert hij inspanning en wanneer zich onverwachte complicaties voordoen, gaat hij met de opdrachtgever aan tafel zitten en brengt hij een offerte uit. Is de dakdekker een prestatiecontract aangegaan, dan zijn daarentegen de complicaties zíjn probleem."
Bij een prestatiecontract neemt het dakdekkersbedrijf dus een grote verantwoordelijkheid, namelijk de instandhouding van een bepaalde kwaliteit. Of nóg nadrukkelijker gesteld: de opdrachtgever legt de verantwoordelijkheid op het bordje van de opdrachtnemer.
Doggen formuleert het verschil tussen prestatiecontract en lange termijn onderhouds-contracten in niet mis te verstane bewoordingen om daarmee een waarschuwing richting dakdekkersbedrijven af te geven. Een waarschuwing om niet meer verantwoordelijkheid aan te nemen dan men aankan. Nog voor het aangaan van de besprekingen dient de opdrachtnemer duidelijk voor ogen te hebben welke punten van belang zijn om tot een goede prestatieafspraak te komen. Doggen heeft een lange waslijst van aandachtspunten die de revue zouden moeten passeren.
Om er een paar te noemen: Van belang zijn de definities. Praten opdrachtgever en opdrachtnemer wel over hetzelfde? Definities die voor tweeërlei uitleg vatbaar zijn, vormen vaak een bron van conflicten. De definities dienen daarom eenduidig te zijn in uitleg en duidelijk qua formulering. Spreken we over een dak of over een dakvlak? Het kan nogal wat verschil uitmaken.

Opnametechniek

Enkele vragen dient de dakdekker zich logischerwijs vooraf te stellen, zoals vragen omtrent de inventarisatie uitgangssituatie en de opnametechniek. Aandachtspunten in het contract zullen bijvoorbeeld betrekking moeten hebben op de prestatie-eisen. Moet het dak nog 10 jaar of nog 50 jaar meegaan? En wat wil de opdrachtgever er na die periode mee? Wil hij het pand verkopen of overgaan tot sloop? Andere aandachtspunten betreffen de contractduur en bijzondere voorwaarden. Ook in de algemene voorwaarden kunnen specifiek op het prestatiecontract gerichte bepalingen worden opgenomen zoals parameters, responstijd en afhandelingstijd.

Maar net als in het huwelijk is ook bij het prestatiecontract voorzichtigheid geboden wat betreft de partnerkeuze. Voor een geslaagd prestatiecontract zijn een paar onmisbare ingrediënten nodig. De eerste is (net als in een huwelijk) een goede communicatie. Om die reden is het ook van belang dat beide partijen dezelfde taal, dezelfde definities hanteren. Maar zo mogelijk nog belangrijker vindt Doggen het, dat de partijen elkaar kennen. "Vaak bestaat er tussen de opdrachtgever en opdrachtnemer al een jarenlange zakelijke relatie. Wanneer de partijen goed communiceren, zal daarbij ook het wederzijdse vertrouwen aanwezig zijn. Vervolgens moet er in de afspraken sprake zijn van evenwicht in belangen. Indien een contract onevenwichtig is, dan zal zich dat op den duur wreken. Het is daarom van groot belang dat naast het eigen belang ook het belang van de partner wordt erkend."
Een laatste element dat heel serieus meegewogen dient te worden is de professionaliteit van de opdrachtnemer. Kwaliteit en klantgerichtheid zijn de sleutelwoorden, benadrukt Doggen. Het management van de dakdekkersbedrijven kan zelf wel het antwoord geven op de vraag of er ten aanzien van die criteria goed gescoord wordt.
Alleen als deze elementen allemaal voor elkaar zijn, kan een prestatiecontract succesvol zijn. In dat geval mag er ook met vertrouwen een contract worden opgemaakt. Want een contract is niets meer en niets minder dan een schriftelijke weergave van een afspraak. En in het geval van een prestatiecontract geef je daarmee al impliciet aan dat je elkaar vertrouwt.

door: Mari van Lieshout