Zoeken

Roofing Holland 1998-09-28

Modificeren is één, kwaliteitsverbetering is twee

Tientallen jaren nemen architecten een dakbedekking van 'gemodificeerd bitumen' in de bestekken op. Maar wat betekent dat 'gemodificeerd' nu eigenlijk? In dit artikel wordt het begrip uiteengezet zodat niet alleen ontwerpers maar ook beheerders/eigenaren een beter inzicht verkrijgen over de kwaliteit van de dakbedekking. Want er zit nogal wat kaf tussen het koren en opdrachtgevers weten lang niet altijd wat nu precies de eigenschappen zijn van de producten. Vast staat kwaliteitsbewaking op dit gebied absoluut noodzakelijk is.

Modificeren is een synoniem voor veranderen. Gemodificeerd bitumen is bitumen waaraan chemische stoffen toegevoegd zijn om bepaalde fysische eigenschappen te wijzigen of te verbeteren. Deze wijziging kan betrekking hebben op de fysische eigenschappen van de stof of op chemische eigenschappen. Men spreekt van chemisch gemodificeerd bitumen en fysisch gemodificeerd bitumen.
Een specifieke, soort gemodificeerd bitumen is dat waar polymeren aan toegevoegd zijn. Het gaat om een fysisch gemodificeerd bitumen: eenmaal in het bitumen ingebracht zwellen de polymeren op en veroorzaken een verhoging van de viscositeit. De gebruikte polymeren deelt men in in elastomeren en plastomeren. De typische eigenschap van een elastomeer is zijn rubberachtige gedrag: bij uitrekking heeft het materiaal de neiging terug te keren naar zijn oorspronkelijke vorm. Een voorbeeld van een elastomeer dat gebruikt wordt om bitumen te modificeren is SBS. Een voorbeeld van een plastomeer is APP. De aanwezigheid van deze polymeren in bitumen verbetert het plasticiteitsinterval. Dit betekent dat het materiaal flexibeler is dan gewoon bitumen en grotere temperatuurextremen aankan zonder te breken.
Dit polymeer-gemodificeerde bitumen wordt gebruikt voor dakbedekking. De verbetering van de flexibiliteit is erg belangrijk omdat moderne daken vaak grote ruimtes overspannen en niet zo rigide meer zijn als vroeger. De beweging van het dak zou bij lage of hoge temperaturen barsten in de dakbedekking kunnen veroorzaken. Polymeerbitumen is een modern materiaal dat in de bouwsector zijn sporen verdiend heeft en een lange levensduur van de dakbedekking kan garanderen.

Compatibel

Bij deze uiteenzetting over gemodificeerd bitumen hoort evenwel een tweetal opmerkingen. Zoals reeds gezegd is het doel van de modificatie een verbetering van een of meerdere eigenschappen van de stof. Echter, het gaat niet zomaar op om simpelweg een willekeurige hoeveelheid van een willekeurig polymeer aan het bitumen toe te voegen. Om een product aan bitumen toe te voegen, moeten beide elementen compatibel zijn. Of anders gezegd: niet elk polymeer kan bij elk type bitumen gevoegd worden. Ten tweede moet de modificatie wezenlijk zijn. Het percentage 'verbeteraar' moet voldoende zijn om een wezenlijke verbetering te krijgen.
Omdat aan deze twee eisen niet altijd voldaan wordt, ontstaat er in de praktijk een grote kwaliteitsspreiding. Een kwaliteitsprobleem is gerelateerd aan de hoeveelheid van het gebruikte product. De term gemodificeerd bitumen is niet strikt definieerbaar. In principe is elk bitumen waaraan ook maar de geringste hoeveelheid polymeer toegevoegd werd, een gemodificeerd bitumen. Het moge duidelijk zijn dat een product dat niet naar behoren gemodificeerd is met de minimale hoeveelheid product, niet wezenlijk beter is en dus niet de kwaliteit kan bieden die gemodificeerd bitumen in theorie biedt.

Grondstoffenleveranciers

Het andere probleem is dat van de compatibiliteit van de producten. Niet elk polymeer past bij elk type bitumen. Vooralsnog maakt iedere fabrikant van dakbedekking zijn eigen gemodificeerde bitumen. Een fabrikant kan kiezen tussen verschillende leveranciers voor zijn grondstof. Stel: de fabrikant neemt bitumen af van leverancier X en voegt daar in zijn menger polymeer Y aan toe. Hij bewaakt de kwaliteit van zijn productieproces en kan tevreden zijn over het eindproduct. Wanneer hij nu van leverancier verandert, is de mogelijkheid reëel dat, ondanks het feit dat hij een product heeft aangekocht met dezelfde specificaties, het eindproduct niet is verbeterd of integendeel zelfs slechter is dan het bitumen voor de modificatie.

Kwaliteitsbewaking

Teneinde te waken over de kwaliteit van het product, moet er gestreefd worden naar de bewaking van de diverse modificaties. De grondstoffen moeten gescreend worden op hun compatibiliteit, de hoeveelheden te gebruiken product moeten gedefinieerd worden en het eindproduct moet grondig getest worden. Pas na grondig testen mag besloten worden het product op de markt te brengen onder een kwaliteitslabel. De testen moeten uitgevoerd worden met nieuw aangemaakt polymeerbitumen. Want eens het product verwerkt is, is het mogelijk dat een gedeelte van de polymeer opgenomen is in de bitumenketen en niet meer op te sporen valt. Het percentage kan teruggevonden worden met proeven zoals de GPC en NMS.

Tot slot

Tot slot de recycling van gemodificeerd bitumen. Gemodificeerd bitumen kan, net als gewoon bitumen, op verschillende manieren gerecycled worden, met als verschil het voordeel van de modificatie. Het wordt voornamelijk gerecycled tot wegbedekking, voor gewoon asfalt of tot gietasfalt. Door sommige producenten wordt het zelfs gewoon hergebruikt.